Thuisopbaring is niet meer gebruikelijk in onze cultuur. Er is bijgevolg maar weinig over geweten. Daarom zet ik graag alles duidelijk op een rijtje.
Teder, intiem en troostend
Bij voorkeur doen we het opbaren samen. Zelf een geliefde wassen en aankleden is een bijzonder teder gebaar.
Een wake bij de overledene is erg intiem en troostend. Je hebt zo vaak je wil nog een moment samen met de overledene, bijvoorbeeld ook ’s nachts.
Dit zijn momenten van innerlijke rust en reflectie. Het geeft tijd om de werkelijkheid tot je te laten doordringen. Je kan je verdriet ten volle beleven op je eigen manier.
Haal herinneringen op, lach, huil, drink, zing of mijmer in stilte. Samen met anderen of alleen. Geef nog iets mee in de kist, teken een portret, maak een foto of een vingerafdruk. Je kan de kist versieren of er een laatste groet op schrijven. Spreek de woorden uit die je nog had willen zeggen, op het moment dat ze in je hoofd opduiken. Zet ze op papier, misschien om voor te lezen tijdens de uitvaart.
Kinderen reageren heel spontaan op een overlijden en kunnen de geladen sfeer helpen ontspannen. Zij leren dat het leven onlosmakelijk verbonden is met de dood en vice versa. Zeker bij het overlijden van een dicht familielid is deze intense en natuurlijke wijze van afscheid nemen essentieel voor hun rouwverwerking.
Huisdieren treuren ook wanneer het baasje er niet meer is. Zelfs zij krijgen de kans om de plotse verandering te verwerken.
We bepalen samen wanneer we het lichaam in de kist leggen of de kist dichten. Je kiest zelf wie daarbij aanwezig is en we maken er een mooi ritueelmoment van.
Wanneer kan thuisopbaring niet?
Er zijn omstandigheden waarbij het niet wenselijk is een lichaam gedurende een langere tijd thuis te houden. Bij bepaalde doodsoorzaken, zware medicatie, een ongeval met veel uitwendige of inwendige letsels, ernstige vochtophoping… De risico’s worden ingeschat, en de mogelijkheden worden openlijk overwogen en besproken.
Hoe lang kan/mag een lichaam thuis opgebaard blijven?
De gemeente bepaalt de termijn waarbinnen een lichaam begraven of gecremeerd moet worden. Deze termijn varieert in de meeste gemeenten van 5 tot 7 dagen. Dit geeft voldoende ruimte voor thuisopbaring. Doorgaans geven mensen aan dat een drietal dagen voor hen een geschikte periode was om in alle rust afscheid te kunnen nemen van de overledene.
Ik kom het lichaam dagelijks controleren en ik informeer jullie in alle eerlijkheid als het lichaam toch iets vlugger verandert. Het wordt dan sneller in de kist of lijkwade gelegd en desnoods naar de koelruimte van een ziekenhuis of het crematorium gebracht.
Waar wordt er opgebaard?
De overledene wordt opgebaard in de eigen woning of bij familie of vrienden.
Je heb geen extra kamer of bed nodig. Het lichaam kan ook worden opgebaard in de living, bureau of een andere (werk)ruimte. De opbaring kan ook meteen in de kist gebeuren.
Er zijn geen wettelijke bepalingen waar thuisopbaring al dan niet kan. Het mag ook in een appartement of in de kamer in een rusthuis, indien de directie daarvoor open staat.
Kies je liever niet voor thuisopbaring?
Ik heb geen eigen funerarium. Indien thuisopbaring niet gewenst of onmogelijk is, kan de overledene in het mortuarium van een van de Gentse ziekenhuizen opgebaard worden. In de moderne mortuaria doet men er alles aan om familie en bezoekers op een waardige manier afscheid te laten nemen.